Ecologisch groenbeheer is het beheer van groene structuren waarbij de inheemse flora en fauna centraal staat. Het kan bijvoorbeeld gericht zijn op het behoud of de ontwikkeling van ecologische waarden. Hierbij is het belangrijk dat planten, dieren en de mens in evenwicht zijn zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Ook op zonneparken kan ecologisch groenbeheer worden toegepast. Een goed beheer tussen, onder en naast de panelen is van groot belang voor de biodiversiteit. Dit kan uitstekend met behulp van schapen.
Dit artikel is gebaseerd op het oorspronkelijk artikel van de zomerserie van Energeia
Schapen werken als de ‘natuurlijke en extensieve grasmaaiers’ op het zonnepark. Tussen, onder en naast de panelen groeit er namelijk veel groen. De schapen houden de vegetatie kort zodat er geen schaduw op de panelen valt én zonder dat er insecten of andere dieren gedood of verjaagd worden. Anderzijds is het voor de schapen ook een prettige plek. ‘In de droge jaren is het voor de schapen fantastisch, omdat ze veel schaduw hebben.” zegt Dirk Geenen, schaapsherder van Natuurgrazers Landschapsbeheer.
Bij het ecologisch beheren van een zonnepark met schapen komt wel meer kijken dan een paar schapen in het zonnepark loslaten, benadrukt Dirk. “Wij laten onze kudde twee à drie keer per jaar het zonnepark begrazen en splitsen het zonnepark dan met behulp van tijdelijke afrastering op in verschillende vakken, die we om beuren begrazen. Zo is er na elke begrazingsronde voldoende diversiteit in het park. Ook zit er minstens acht tot twaalf weken tussen de graasbeurten, zodat de vegetatie weer kan groeien en bloeien.” Een ander voordeel is dat broedende vogels of hazen die zich in het zonnepark bevinden geen last hebben van de schapen, terwijl een maaier ze zou afschrikken of zelfs meemaaien.
Technische inrichting moet worden aangepast
Schaapkuddes hebben ruimte nodig. Het begrazen door schapen vraagt dus iets van de manier waarop een zonnepark wordt ontworpen. “Een punt van aandacht is dat de panelen hoog genoeg moeten zijn, het laagste punt moet minimaal 80 of 90 centimeter boven de grond zitten. Anders kunnen de schapen er niet onderdoor” legt Dirk uit.
Een bijkomend voordeel van grazen in een zonnepark is volgens Dirk dat het een veilige omgeving voor de schapen is. Naast beschutting van de zonnepanelen tegen de regen en zon, is de toegang van een zonnepark zelf doorgaans goed beveiligd. “Vaak hebben de parken een hoge, goede afrastering. Daar komt een wolf niet snel doorheen!”
Onderzoek naar ecologisch beheer
Dirk doet samen met zijn bedrijf op dit moment mee met het project EcoCertified Solar Parks, waarin consortium Zon in Landschap onder leiding van de Wageningen University & Research (WUR) onderzoekt wat de basisvoorwaarden zijn voor natuurinclusieve zonneparken. Aan het project doen zo’n twintig zonneparken in Nederland mee, waaronder twee zonneparken van TPSolar. Er wordt onder meer gekeken naar de effecten van verschillende landschapsbeheermethodes op de natuurwaarden: begrazing door heideschapen, of het maaien en afvoeren van de vegetatie. Meer over dit onderzoek vindt je hier.
Benieuwd naar het hele artikel van Dirk en zijn schapen? ‘Het heideschaap floreert in het zonnepark’ is te lezen op Energeia, via deze link.