Ecologisch groenbeheer is het beheer van groene structuren waarbij de inheemse flora en fauna centraal staat. Het kan bijvoorbeeld gericht zijn op het behoud of de ontwikkeling van ecologische waarden. Hierbij is het belangrijk dat planten, dieren en de mens in evenwicht zijn zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Juist de natuurlijke processen zijn het uitgangspunt. Ook op zonneparken kan ecologisch groenbeheer worden toegepast. Het is hierbij van belang dat planten en dieren goed functioneren en beheert worden onder, naast en tussen de zonnepanelen.
Het groenbeheer van zonneparken is essentieel om de gewenste (extra) natuurwaarden te behalen. Wij werken op bijna al onze zonneparken samen met een lokale groenbeheerder en/of een lokale schaapherder met schaapskudde. Lokale groenbeheerders en schaapherders kennen de lokale situatie goed en kunnen direct inspelen op wensen van omwonenden.
Zo zorgen onze lokale groenbeheerders ervoor dat ook de groene omranding van onze zonneparken goed bijgehouden worden. Goed beheer van deze omranding zorgt er namelijk voor dat bijvoorbeeld het struweel goed verdicht, waardoor de zonnepanelen uit het zicht gehouden worden. Ook andere afspraken die met omwonenden zijn gemaakt betreffende het groen, worden bijgehouden door onze lokale groenbeheerders.
Voor het maaibeheer zorgen we dat we de cyclus van de vlinders, insecten en vogels meenemen én we maaien extensief. Om deze reden, werken wij veelal met schapen op onze zonneparken.
Schapenbegrazing: goed voor de biodiversiteit?
De schapen werken als de ‘natuurlijke en extensieve grasmaaiers’ op het zonnepark. Tussen, onder en naast de panelen groeit er namelijk veel groen. Om de biodiversiteit op een zonnepark te vergroten, is het belangrijk om de bodem eerst te verschralen. Door het voormalige landbouwgebruik, zitten er namelijk teveel voedingsstoffen in de bodem. Door dit overschot aan voedingsstoffen uit de bodem te halen, kunnen de oorspronkelijke en meer bloeirijke vegetatie zich weer ontwikkelen in het gebied. De biodiversiteit aan planten, insecten en andere dieren wordt daarmee groter. Het laten grazen van schapen én maaien en afvoeren zijn de beste manieren om de bodem te verschralen. Wij kiezen op onze zonneparken voor schapenbegrazing, omdat hierbij niet ‘meteen’ alles kort gewiekt wordt, maar juist geleidelijk gegeten wordt.
Daarnaast zorgt een kudde schapen ook op een andere manier voor ecologische verbanden. De schapen verplaatsen via hun vacht, hoeven en spijsvertering allerlei organismen van gebied naar gebied. Diverse soorten zaden en sporen, maar ook eitjes, insecten, slakken en spinnen vinden hierdoor nieuwe leefgebieden. Ook zullen de schapen bij een niet-intensieve begrazing in het voorjaar, vooral de grassen weg eten en de kruiden grotendeels sparen. Dit bevordert sterk de hoeveelheid bloeiende planten in de zomer. Schapenkuddes zijn hierdoor onderdeel van het ecologische systeem.
Met behulp van de beheermethode met schapenbegrazing stimuleren wij dus de flora en fauna in het gebied. Op ons zonnepark in Uden grazen de schapen twee tot drie keer per jaar in afgerasterde delen. Dit noemen we ook wel periodieke schapenbeweiding of drukbegrazing.
Drukbegrazing in het kort
Bij drukbegrazing worden steeds verschillende zones binnen een gebied toegankelijk gemaakt voor schapen. Hier kunnen zij dan grazen, en na een bepaalde periode verplaatsen zij van ‘vak’. Drukbegrazing door schapen stimuleert de variatie van flora en fauna in een gebied. Er is namelijk een natuurlijke grazer die niet alles in één keer kortwiekt. Ten opzichte van andere beheermethodes heeft deze methode als voordeel:
☀️ dat er continu nectaraanbod is voor insecten;
☀️ er opvangzones rondom het perceel worden gecreëerd tijdens het grazen;
☀️ er het gehele jaar opwarmings- en ei-afzet zones zijn en overwintermogelijkheden voor insecten.
Vooral insecten hebben baat bij deze manier van maaien. Insecten trekken op hun beurt weer vogels en zoogdieren aan. Op deze manier zorgt drukbegrazing met schapen voor een stimulans van de gehele flora en fauna in het gebied.
Schapenbegrazing op zonneparken: goed voor de schapen?
Vaak krijgen wij de vraag of zonnepanelen en schapen wel een goede combinatie zijn. De iets meer dan 100 Kempische Heidenschapen van Natuurgrazers Landschapsbeheer (uit Vorstenbosch) die grazen op het zonnepark in Uden zijn een mooi voorbeeld dat het goed werkt. Bij de aanleg van Zonnepark Hoogveld-Zuid in Uden is rekening gehouden met schapenbegrazing. Zo zijn de zonnepanelen iets hoger geplaatst zodat de schapen er makkelijk onderdoor kunnen en is de bekabeling netjes weggewerkt.
Schaapherder Dirk Geenen wilde in 2018 graag een samenwerking met TPSolar aangaan toen hij hoorde dat wij aandacht voor natuur combineren met de opwek van duurzame energie. Vanaf het moment dat het zonnepark gerealiseerd is, doet Dirk samen met zijn iets meer dan 100 schapen en border collies het totale groenbeheer van het zonnepark. “De schapen vinden het hier fantastisch,” legt hij uit. “Ze kunnen schuilen voor de regen of juist in de schaduw liggen tijdens de hete maanden. Daarnaast hebben ze genoeg eetgelegenheid op het zonnepark.”
Naast dat de schapen goed kunnen vertoeven op het zonnepark, heeft deze vorm van schapenbegrazing ook voordelen voor de natuur(herstel) en de biodiversiteit in het gebied. Benieuwd hoe deze beheermethode bijdraagt aan de natuur op Zonnepark Hoogveld-Zuid in Uden? Bekijk dan onderstaande video! 🐑